Trả lời phỏng vấn của Thanh Niên về chủ trương chuyển từ biên chế sang hợp đồng đối với giáo viên, ông Phùng Xuân Nhạ (ảnh dưới), Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nói: “Nếu chúng ta cứ giữ mãi định biên như hiện nay sẽ khó tạo ra được động lực cho những người tâm huyết, và lâu dài khó tạo được đột phá cho quá trình đổi mới giáo dục”.
Để các trường tự chủ tuyển dụng
Ảnh: Tuệ Nguyễn
|
Thời gian qua, chúng ta bàn nhiều đến tự chủ giáo dục đại học mà chưa đề cập sâu tới tự chủ đối với giáo dục phổ thông. Đây là băn khoăn của ngành. Chính vì vậy, khi xây dựng nghị định tự chủ các đơn vị sự nghiệp công lập ngành giáo dục, Bộ đã phải tách thành hai, một nghị định cho giáo dục đại học và một nghị định dành cho giáo dục phổ thông.
Đối với các cơ sở giáo dục phổ thông, tôi chưa đề cập tới vấn đề tự chủ tài chính vì vấn đề này còn phải bàn thêm. Ở đây, tự chủ chính là phân cấp, phân quyền cho các cơ sở giáo dục, bao gồm tự chủ về nhiệm vụ và tự chủ về nhân sự.
Về nhiệm vụ, các trường đã được phân quyền rồi nhưng thực tế sự chủ động vẫn chưa nhiều. Nếu như không phân cấp cho các trường mạnh hơn nữa thì vai trò chủ động của các nhà trường và tính linh hoạt của các thầy cô giáo chắc chắn sẽ mờ nhạt và khó tránh khỏi việc các cấp quản lý như sở, phòng sẽ can thiệp vào nhiệm vụ chuyên môn cũng như nhiều hoạt động khác của trường.
Về tổ chức bộ máy và nhân sự, đây là vấn đề “thiếu” tự chủ nhất hiện nay ở các nhà trường. Rõ ràng, các trường mới là nơi có nhu cầu tuyển dụng, biết rõ số lượng GV thừa thiếu ra sao nhưng lại bị động trong khâu tuyển dụng GV. Việc tuyển dụng thường do UBND huyện hay do các sở đảm nhiệm theo kế hoạch biên chế chung, thậm chí tuyển gộp rồi phân về cho các trường, dẫn đến hiện tượng vênh về chuyên môn, thừa thiếu cục bộ, gây ra khó khăn cho các trường.
Để nâng cao chất lượng giáo dục phải bắt đầu từ đội ngũ GV, muốn thu hút và giữ chân được GV giỏi cần có chế độ đãi ngộ lớn. Nếu chúng ta cứ giữ mãi định biên như hiện nay sẽ khó tạo ra được động lực cho những người tâm huyết và lâu dài khó tạo được đột phá cho quá trình đổi mới giáo dục.
Đã tới lúc phải đẩy mạnh tiến trình cho các trường tự chủ trong việc tuyển dụng GV, đánh giá cán bộ, và tiến tới thí điểm chế độ hợp đồng lao động đối với GV.
Tạo ra thị trường lao động thực sự
| ||||||||||||||||
Mọi thay đổi hay đổi mới của ngành đều phải hướng tới mục đích tốt hơn hiện tại. Vấn đề sâu xa chúng ta đang giải quyết là thu nhập, môi trường làm việc, tạo động lực tinh thần cho GV để họ thấy lao động của mình được coi trọng xứng đáng.
Lâu nay dư luận xã hội vẫn đề cập vấn đề thu nhập của GV thấp, đời sống GV khó khăn. Đó là sự thật, cũng là “món nợ” mà người đứng đầu ngành như tôi cảm thấy day dứt khi chưa trả được. Nhưng sẽ rất khó có thể tạo ra sự thay đổi nếu cứ mãi bó buộc trong đồng lương công chức, viên chức (đã được quy định chung).
Để xóa bỏ được quan niệm về biên chế với sự ổn định lâu dài trong đội ngũ GV không phải việc có thể làm được ngay. Nhưng tạo ra một lối suy nghĩ khác - coi năng lực, trình độ là yếu tố quan trọng nhất, tự tin vào năng lực làm việc để khẳng định dù không dạy ở trường này có thể dạy ở trường khác, tạo ra một thị trường lao động thực sự, trong đó chất lượng là thước đo hàng đầu, năng lực của GV được thể hiện qua thu nhập - là việc cần phải làm.
Ban đầu, sự thay đổi này sẽ có tác động nhiều chiều đến đội ngũ GV, sẽ có người đồng thuận, có người băn khoăn, thậm chí là phản đối, nhưng về lâu dài việc chuyển sang chế độ hợp đồng đối với GV là cần thiết để từng bước cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng đội ngũ gắn liền với quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục.
Thí điểm ở các trường có thương hiệu
Bộ trưởng có thể cho biết việc thí điểm này sẽ được tiến hành theo lộ trình ra sao?
Đây là vấn đề có thể tác động đến hơn 1 triệu thầy cô giáo, vì vậy Bộ sẽ nghiên cứu kỹ, từng bước thí điểm để có lộ trình hài hòa chứ không phải cùng một lúc toàn ngành giáo dục chuyển từ công chức, viên chức sang chế độ hợp đồng.
Những nơi nào có điều kiện thì thí điểm. Chẳng hạn một số trường phổ thông có thương hiệu, điều kiện thì cho họ thí điểm từng bước một, sau đó rút kinh nghiệm rồi nhân rộng ra.
Tôi muốn nhấn mạnh lại, việc này vẫn đang trong giai đoạn xem xét, tính toán của ngành giáo dục. Chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành hữu quan và các địa phương để cụ thể hóa chủ trương này trong thời gian tới.
Phải có đề án, lộ trình rõ ràng
Chia sẻ với Thanh Niên ngày 24.5 bên hành lang Quốc hội về việc sẽ thí điểm thực hiện chuyển sang chế độ hợp đồng với GV, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho hay ông cũng đã trao đổi lại với Bộ trưởng Nhạ sau khi nghe thông tin này. "Anh Nhạ nói trước hết sẽ thí điểm 2 năm với riêng viên chức trước. Tất cả sẽ phải có đề án cụ thể, với lộ trình rõ ràng và phải xử lý theo luật Viên chức", ông Bình thông tin.
Theo ông Bình, đây là vấn đề lớn, nhạy cảm nên cần làm thận trọng. Trước hết phải xử lý về mặt thể chế để có cơ sở thực hiện. "Tôi có nói với Bộ trưởng GD-ĐT rằng nên làm luật Nhà giáo để thông qua đó mà thực hiện chuyện này thì sẽ hay hơn", ông Bình chia sẻ.
Thừa nhận vấn đề tinh giản biên chế, giảm bớt cồng kềnh của bộ máy công chức nhà nước là vấn đề đang rất căng thẳng với toàn bộ nhà nước chứ không chỉ riêng ngành giáo dục, song ông Bình cho rằng vẫn còn quá sớm để nói trước kết quả của việc thực hiện mục tiêu giảm ít nhất 10% biên chế của cả nước trong giai đoạn 2016 - 2021.
Chí Hiếu (ghi)
|
Tuệ Nguyễn (thực hiện)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét